Kilka słów o soli i jej znaczeniu w naszej diecie

Klaudia Straszak
24 maja 2021

Sól - biały zabójca to nagłówek, który coraz częściej można dostrzec na forach internetowych. Nic dziwnego, gdyż Instytut Żywności i Żywienia podaje, że codzienne spożycie soli u Polaków jest prawie dwukrotnie większe niż powinno. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) przeciętny człowiek powinien spożywać 5 g soli na dobę, czyli 1 płaską łyżeczkę. Nadmierne jej spożycie prowadzi bowiem do poważnych konsekwencji zdrowotnych – na przykład zbyt wysokiego ciśnienia tętniczego, udarów mózgu, osteoporozy, a także może mieć bardzo duży związek z nowotworami żołądka.

Zacznijmy jednak od początku…

Sól, a właściwie chlorek sodu, który w codziennym życiu występuje w postaci soli kuchennej, stosowany jest w przetwórstwie żywności głównie ze względów technologicznych, a także w gospodarstwie domowym w celach smakowych. Dla wielu z nas sól jest obowiązkową przyprawą w kuchni. Potrawy bez niej są niewyobrażalne, przez co jej spożycie stało się niepokojąco wysokie. Co ciekawe, większość naturalnych produktów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego zawiera małe ilości sodu – mąki i oleje także charakteryzują się jego małą ilością. Jedynie jego większą obecność można odnotować w jajach i podrobach, gdzie zawartość przekracza 120 mg sodu na 100 g produktu. Jednak oprócz codziennego użytku sól używana jest do kiszenia, marynowania i konserwowania żywności, dlatego ograniczenie jej jest niezwykle trudne. Obecnie norma poziomu występowania sodu jest najczęściej przekraczana ze względu na to, że produkty spożywcze zawierają bardzo dużo tzw. sodu ukrytego, który pochodzi z  substancji, takich jak glutaminian sodu, benzoesan sodu, askorbinian sodu, polifosforan sodu itp., dodawanych podczas procesów technologicznych przy obróbce żywności.

Jak już wiemy, nadmiar soli prowadzi do poważnych konsekwencji zdrowotnych – jednak pomimo negatywnych skutków jej spożywania sód, który wchodzi w skład soli, jest pierwiastkiem niezbędnym do życia. Reguluje on gospodarkę wodną organizmu, chroniąc go przed odwodnieniem i utrzymuje właściwe ciśnienie osmotyczne płynów ustrojowych. Ponadto, sód odpowiedzialny jest za prawidłowe funkcjonowanie wszystkich komórek i układów, w tym nerwowego i mięśniowego. Zapewnia też bardzo ważną do prawidłowego funkcjonowania organizmu równowagę sodowo-potasową. Norma sodu w organizmie to 135–145 mmol/litr krwi, norma potasu wynosi natomiast – 3,5–5,2 mmol/litr krwi. Organizm człowieka potrzebuje więc więcej sodu niż potasu, ale oczywiście oba pierwiastki są konieczne dla zdrowia, sprawności fizycznej i intelektualnej oraz dobrego samopoczucia. Niestety, często równowaga między sodem i potasem bywa jednak zachwiana, co zaburza między innymi działanie układu nerwowego i powoduje różne nieprzyjemne dolegliwości. Bez sodu wszystkie procesy bioenergetyczne zachodzą trudniej. Podobnie sprawa ma się także z trawieniem. Szczypta soli przed lub w trakcie posiłku sprzyja wytworzeniu dodatkowej ilości soku żołądkowego oraz oczyszczaniu organizmu ze starych komórek.

Czy można mieć niedobór sodu? 

Oczywiście, że tak. Ryzyko problemów zdrowotnych zdecydowanie wzrasta, jeśli doprowadzimy do braków sodu w organizmie. Taki stan może bowiem doprowadzić do choroby zwanej hiponatremią, która jest skutkiem niedoboru sodu we krwi. Nie jest ona jednak skutkiem braku sodu w spożywanej żywności, tylko odwodnienia bądź spożywania zbyt dużej ilości wody, która w nadmiarze powoduje wydalanie sodu z moczem – prowadzi to do obniżenia jego poziomu we krwi. Innym skutkiem zaburzenia równowagi sodowo-potasowej mogą być obrzęki i opuchnięcia związane z zatrzymaniem wody w organizmie. W momencie, w którym występuje u nas niedobór sodu i jednocześnie pijemy dużo wody, możemy doprowadzić do uszkodzenia komórek. Aby temu zapobiec, warto pić wodę o zwiększonej ilości substancji mineralnych. Paradoksalnie lepiej też wybierać na co dzień sól niskosodową z dodatkiem potasu zamiast zwykłej, która wspomoże utrzymanie wspomnianej równowagi sodowo-potasowej. 

Na podstawie wszystkich przywołanych faktów można więc stwierdzić, że całkowite wyeliminowanie soli z diety, po pierwsze – nie jest możliwe, ponieważ jest ona obecna w większości produktów, które spożywamy na co dzień, a po drugie – wcale nie jest zdrowe. Nie musimy więc skrupulatnie badać zawartości sodu w każdym posiłku ani prowadzić „solnego dzienniczka”, który miałby na celu kontrolę codziennego spożywania soli. Warto jednak ograniczyć wysoce przetworzone produkty i z większą świadomością podchodzić do wybierania produktów spożywczych, mając na uwadze zarówno negatywne, jak i pozytywne skutki spożywania sodu. 

Może zamiast kupować wysoce modyfikowane, gotowe produkty, warto postawić na przyrządzenie czegoś samodzielnie, a zamiast dużej ilości soli użyć innych, aromatycznych przypraw, które jeszcze bardziej wzbogacą potrawę.

Bibliografia

1. H. Makała, Rola soli w przetworach mięsnych i możliwości obniżenia jej zawartości. Artykuł przeglądowy, 3.08.2018, https://www.ibprs.pl/wp-content/uploads/2018/08/PNiTPRS-2016-nr-3-Rozdzial3.pdf,

2. A. Wojtasik, Zawartość soli w produktach spożywczych, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, 12.04.2017, https://ncez.pl/abc-zywienia-/zasady-zdrowego-zywienia/zawartosc-soli-w-produktach-spozywczych-, M. Michalak-Majewska i in., Spożycie chlorku sodu a współczesne zalecenia żywieniowe, Przemysł Spożywczy” 67 (2013) nr 7, s. 3437;

3. Polacy spożywają za dużo soli, Polska Federacja Producentów Żywności, https://www.pfpz.pl/nowosci/?id_news=4835&lang_id=1;

4. A. Wirtwein, A. Levinowitz, Sól to cichy zabójca? Najnowsze badania obalają ten mit, FOCUS.pl, 20.04.2020, https://www.focusnauka.pl/artykul/nie-taka-sol-straszna/

 

UDOSTĘPNIJ TERAZ

Warning: Undefined variable $req in /home/platne/serwer83873/public_html/jchwilkowski.pl/wp-content/plugins/code-snippets/php/snippet-ops.php(582) : eval()'d code on line 14

Warning: Undefined variable $commenter in /home/platne/serwer83873/public_html/jchwilkowski.pl/wp-content/plugins/code-snippets/php/snippet-ops.php(582) : eval()'d code on line 15

Warning: Trying to access array offset on value of type null in /home/platne/serwer83873/public_html/jchwilkowski.pl/wp-content/plugins/code-snippets/php/snippet-ops.php(582) : eval()'d code on line 15

Warning: Undefined variable $aria_req in /home/platne/serwer83873/public_html/jchwilkowski.pl/wp-content/plugins/code-snippets/php/snippet-ops.php(582) : eval()'d code on line 15

Warning: Undefined variable $req in /home/platne/serwer83873/public_html/jchwilkowski.pl/wp-content/plugins/code-snippets/php/snippet-ops.php(582) : eval()'d code on line 17

Warning: Undefined variable $commenter in /home/platne/serwer83873/public_html/jchwilkowski.pl/wp-content/plugins/code-snippets/php/snippet-ops.php(582) : eval()'d code on line 18

Warning: Trying to access array offset on value of type null in /home/platne/serwer83873/public_html/jchwilkowski.pl/wp-content/plugins/code-snippets/php/snippet-ops.php(582) : eval()'d code on line 18

Warning: Undefined variable $aria_req in /home/platne/serwer83873/public_html/jchwilkowski.pl/wp-content/plugins/code-snippets/php/snippet-ops.php(582) : eval()'d code on line 19

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

instagram linkedin facebook

Bądź na bieżąco

Zapisz się do newslettera i bądź na bieżąco z nowościami, ofertami specjalnymi oraz odbierz darmową diete.
.
cartmagnifier linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram